Zwyczaje i wróżby świętomarcińskie w świetlicy w Trześni
2016-11-15
W wigilię święta św. Marcina licznie zebrane kobiety w świetlicy w Trześni kultywowały świętomarcińskie zwyczaje. Delektowały się wspólnie upieczonymi tradycyjnie gęsiami i domowymi rogalikami. Były też pyszne, oryginalne rogale świętomarcińskie zamówione u producenta z Poznania. Nie zabrakło też wróżb z gęsich kości według których tegoroczna zima ma być sucha i mroźna.
Chociaż tradycyjnie pieczona gęś i rogale nie są może najmniej kaloryczne to tego dnia czyli 11 listopada z okazji wspomnienia św. Marcina można te przysmaki jeść do woli.
Św. Marcin był synem rzymskiego legionisty i gdy dorósł sam także został żołnierzem. To właśnie z tego okresu jego życia pochodzi najbardziej znana o nim opowieść. Św. Marcin miał spotkać na swojej drodze ubogiego człowieka, który był prawie nagi. Podzielił się więc z nim płaszczem żołnierskim. Dlatego został patronem ubogich i żołnierzy. Jedna z historii o nim głosi, że gdy chciano mu nadać sakrę biskupią on tego nie chciał. Ukrył się przed wysłannikami papieża, ale jego kryjówkę zdradziła swoim gęganiem gęś. To od tej opowieści pochodzi zwyczaj pieczenia gęsi na 11 listopada. Zwyczaj ten dotarł do Polski z Niemiec i jest popularny w Wielkopolsce.
Obok pieczonej gęsi w dzień św. Marcina pieczone są rogale. Legenda głosi, że gdy św. Marcin przejeżdżał przez Poznań na koniu, koń zgubił podkowę. Miejscowy piekarz znalazł ją i zachwycił się jej kształtem, zaczął więc piec rogale. Obecnie rogale te są robione z ciasta półfrancuskiego, wypełnione nadzieniem z białego maku z dodatkiem orzechów, rodzynek i migdałów.
Wróżby świętomarcińskie przepowiadały czy nadchodząca zima srogą będzie i podobnie jak nieco późniejsze Andrzejki były niegdyś bardzo popularne. Sięgały czasu średniowiecza i polegały na tym że po zjedzeniu gęsi dokładnie oczyszczano i oglądano kość piersiową.
Jeśli jest biała rokuję zimę suchą i stałą, jeśli sinawa i czerwonawa – zimę słotną, a jeśli jest nakrapiana i tu i ówdzie widać cętki, nadejdzie zima burzliwa i bardzo śnieżna.
„Na Św. Marcina najlepsza gęsina, patrz na piersi, patrz na kości, jaka zima nam zagości.”
- mówi stare przysłowie
